بررسی برخی عوامل مؤثر بر محتوی نیتروژن کلاله زعفران

زعفران (Crocus sativus L.) به عنوان با ارزش­ترین محصول کشاورزی جهان بخش عمده­ای از صادرات غیر نفتی ایران را به خود اختصاص داده است. با توجه به اهمیت کیفیت محصولات صادراتی و به منظور ارزیابی روابط بین درصد نیتروژن موجود در کلاله زعفران و برخی عوامل مؤثر بر آن، مطالعه­ای در شهرستان قائنات واقع در استان خراسان جنوبی انجام شد که در آن 48 مزرعه زعفران در سال زراعی 91-1390 مورد بررسی قرار گرفت. عملکرد گل، نوع و میزان کود مصرفی از طریق پرسشنامه و درصد عناصر کلاله زعفران و ویژگی­های خاک از طریق نمونه­های گیاهی و خاکی جمع­آوری شده از مزارع سه بخش مرکزی، نیمبلوک و سده به دست آمد. نتایج نشان داد که بیشترین و کمترین درصد نیتروژن کلاله زعفران به ترتیب با میانگین­های 92/2 و 65/2 درصد در سنین سه و پنج سال به­دست آمد. درصد نیتروژن کلاله زعفران بین مقادیر مختلف کود دامی و نیتروژنه مصرفی اختلاف معنی­داری نشان نداد. توابع برازش داده شده بین درصد نیتروژن موجود در کلاله زعفران با درصد ماده آلی خاک در تمامی سنین مورد بررسی و با درصد پتاسیم کلاله زعفران فقط برای سنین دو و سه سال بیانگر ارتباط خطی مثبت و معنی­دار بین آن­ها بود، در حالی که برازش رگرسیونی بین درصد نیتروژن کلاله زعفران با عملکرد گل و هم­چنین شوری خاک رابطه منفی را نشان داد. هم­چنین درصد نیتروژن کلاله زعفران با درصد فسفر آن در سنین دو و سه سال رابطه منفی و برای سنین پنج و هفت سال رابطه مثبت و معنی­دار را نشان داد. هرچند که میزان نیتروژن زعفران قائنات (با میانگین 79/2 درصد)در محدوده تعیین شده توسط سازمان بین­المللی استاندارد قرار داشت اما با توجه به روابط معنی­دار بین درصد نیتروژن کلاله با ماده آلی و شوری خاک باید، هم­چنان مدیریت حاصلخیزی خاک و تغذیه گیاه امری ضروری و مورد توجه در این سیستم­های زراعی ­باشد.